Boğazın özgür çocukları diye adlandırılan
martılar hakkında ne kadar bilgiye
sahibiyiz. Vapurdan simit
attığımız, bazen balıkçıların önünde nöbet tutarken gördüğümüz
bu güzel beyaz kuşlar bu şehirde
nasıl barınabiliyor. Yırtıcı ve zeki olan martılar,
Laridae
familyasını oluşturan deniz
kuşlarının ortak adıdır. Beyaz renkli hantal gövdeli bu
kuşlar
çoğunlukla balıkla besleniyorlar. . Balık bulamadıklarında ise hemen her şeyi yiyebiliyorlar.
(Çöpler, leşler, güvercinler…)
Şehirde yaşayan martılar yiyecek bulma konusunda daha şanslılar. Bazen balıkçı
hallerinden yola çıkan balık yüklü kamyonları kilometrelerce takip edip yiyecek avına
çıkabiliyorlarr. Martılar zeki, sosyal yapının içinde barınabilen bir kuş türü olarak bilinmekte.
Martıların birkaç türü ise deniz kenarında yaşamadığını öğrendik. Koloniler halinde kayalıklarda,
yerde ve binaların çatılarında yuvalanıyorlar. Ne yazık ki şehirde yaşayan martıların yaşam
haklarına saygılı değiliz. Birçok martı boğazın plastik çöpleri yüzünden ölürken, yaralanan
martıları tedavi edecek bir rehabilitasyon merkezi yok şehirde.
İstanbul'a dair resimlerin fotoğrafların, tasvirlerin, şiirlerin önemli figürleridir martılar.
Osmanlı’da kuş evleri ve rehabilitasyon merkezi varken şuanda birlikte yaşadığımız
martılar için bir merkez yok. Yaptığımız araştırmalar da Florya’da bulunan İstanbulvet Kuş
Tedavi Merkezi her türlü kuş türüne hizmet verdiğini öğrendik. Araştırma neticesinde bunun
gibi bir başka tedavi merkezine rastlamadık. Osmanlı zamanında kuşlara özel merkezler
kuruluyormuş. Bunlardan biri 19.yy’da Gurabahane-i Laklakan adı ile göçmen ve diğer
kuşların tedavilerinin gerçekleştirildiği merkez. ( Bu kuş hastanelerinden Ahmet Haşim
anılarında yer vermektedir.) Kedi, köpek gibi hayvanların yaralandığında götürülebileceği
barınaklar varken, martıların götürülebileceği barınaklar maalesef bulunmuyor.
Can Yücel'in martı şiiri ile yazımızı sonlandırıyoruz.
MARTILAR Kİ
Günlerdir körköstebek nefsimle öyle hırlı
Ve öylesine harlı ki
esrik nefesim
Bir kibrit tutsam parlayacak.
Bir sarnıç gemisi diyecekler alev almış
Boğazın iki yakasından
Oysa bir gaz tenekesiyle bir şişe mavi
Gelişi güzel mi güzel bir ocak
Suların ortasında sevgili öfkemle benim
Yanacak bahar erişinceye değin
Soğuktan morarmış kanatlarını
ısıtsın diye martılar
Martılar ki sokak çocuklarıdır denizin
Can Yücel
Kaynaklar: İlmi
Mercek Dergisi
85. sayı (Temmuz 2011)
Resim kaynak: Vasfiye Karoğlu / 01.03.2012
Şiir Kaynak.: http://sanatsehri.com
0 yorum:
Yorum Gönder