Hayırsızada Sürgünü

Sokakta yaşayan hayvanlarla ilgili dünyada ve ülkemizde birçok tartışa yaşanırken, konuyla ilgili dramatik bir olayı paylaşmak istedim. Olay 1911 yılında gerçekleşen ve Hayırsız Ada katliamı adıyla bilinen vakaadır. Yaklaşık 80.000 bin hayvanın telef olduğu bu olay, unutulmayacak hayvan katliamlarının başında gelmektedir.

Bizans’tan beri yüksek olan köpek nüfusuna çare olarak ‘’toplama kampı’’ fikri ön plana çıkmıştır. Bu kampın yeri de Marmara Denizi ortasında bulunan Hayırsız(Sivri) Ada seçilmiştir. Coğrafi durumuyla tamamıyla kayalıktan ibaret olan Hayırsız Ada köpekler için yaşanılması mümkün olmayan bir yerdi.

Bu sürgün 19. yy’ ın ilk çeyreğinde İkinci Mahmut zamanında yaşanmış, hükümdar da İstanbul’da ne kadar köpek varsa tamamının toplatılması ve adaya gönderilmesi emirini vermişti. Daha sonra halkın tepkisi üzerine sağ kalan köpekler İstanbul’a geri getirilmiştir. Daha sonra Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın oğlu İbrahim Paşa’nın ordusu Kahire’den kalkıp Kütahya’ya gelmiştir. Sonrasında köpek meselesini çözmek için belediye başkanı Suphi Bey harekete geçmiştir. Suphi  Bey’de tüm köpeklerin Hayırsız Ada’ya gönderilmesini emredince,  yaklaşık 80.000 civarında köpek mecburi bir ada yolculuğuna maruz kalmıştır. Kayadan ibaret olan Hayırsız Ada’da tek bir köpek bile canlı kalmamıştır. Açlıktan şuurlarını yitiren köpekler birbirlerini yiyerek acı bir şekilde can vermişlerdir. Rivayetlere göre de adadan gelen köpeklerin çığlıkları da İstanbul’a kadar duyulmuştur ve olayın ardından da Balkan Savaşı çıkmıştır.  Tarihimize kara bir leke olarak geçen bu olayı da, Pierre Lotti şu cümlelerle değinmiştir;

''Bu ülkeye (İstanbul’a-M.A.) II. Mehmed’in ordularının ardından gelen köpekler İttihad ve Terakki’yi ve hükümet işlerine Levantenlerin girişini unutmuşlardı. 4-5 asırlık sadakatten sonra kimseyi ısırmamış olmalarına karşın katliamların en iğrencine mahkum edildiler. Hiçbir Türk Hilal’e uğursuzluk getireceği söylenen bu onur kırıcı görevi üstlenmek istemedi. Bu yüzden serseriler ve haydutlar görevlendirildi.”

 Son olarak Hayırsız Ada sürgünüyle ilgili  bir animasyon filimi çekilmiştir. Köpeklerin adaya sürülmesini konu alan bu kısa film 63. Cannes Film Festivali’nde en iyi kısa metrajlı film ödülünü almıştır.

 Merak edenler için filimin linki ;

http://video.milliyet.com.tr/video-izle/Hayirsiz-ada-katliami-o496gX4PTVR1.html

Kaynakça:

http://www.denizlerden.com/?action=contents&page=content&catno=9&no=14   Erişim Tarihi: 15/05/2012

http://www.mustafaarmagan.com.tr/istanbulun-kopekleri.html Erişi Tarihi: 13/05/2012